امکان و امتناع گفت و گو
امکان و امتناع گفت و گو
✏️عصر ما عصر رواج گفتمان «گفت و گو» است. «گفت و گو» شیوه‌ای متمدنانه برای حل و فصل اختلاف‌های نظری و عملی تلقی می شود. «گفت و گو» به مثابه‌ی اکسیری شفابخش نگریسته می شود که درمان هر دردی است یا عصای معجزه‌آسای موسی که در هجوم امواج به طرفه العینی راه می گشاید.
با این حال به نظرم سوء تفاهم‌های عمیق رایجی درباره گفت و گو وجود دارد. برخلاف تصور عمومی، «گفت و گو» به معنی مبادله‌ی اصوات و واژه ها با ابزار فیزیکی گوش و زبان، یا مبادله‌ی صورت مکتوب کلمات بر الواح کاغذی یا شیشه ای نیست! گفت و گو به لوازمی ورای چشم و گوش و مبادله‌ی فرم‌های صوتی یا تصویری واژه‌ها نیاز دارد.
هدف غایی گفت و گوی اصیل، سالم و صادقانه، مفاهمه و کشف حقیقت‌هایی است که نزد طرفین موجود است. چنین گفت و گویی:
⚫️ مستلزم غلبه بر شهوت برتری و غلبه است (و چه دشوار است پیراستن نیت از چنین شهوت پروسوسه‌ای! جهاد اکبر است با نفس).
⚫️ مستلزم به رسمیت شناختن صادقانه‌ی متقابل «برابری»، و تعلیق مشروعیت های حاصل از موقعیت قانونی، عرفی یا کاریزماتیک طرفین در لحظه‌ی گفت و گو است (چیزی که اتفاقا عموما عکس آن رخ می دهد: استفاده حداکثری از ابزارهای مشروعیت‌بخش اجتماعی به منظور «غلبه»). این امر مستلزم پذیرش طرفینیِ برابری طرفین در «بر حق بودن» فارغ از هر معیاری جز منطق و معقولیت و سازگاری درونی ایده ها است.
⚫️ عمیقاً نیازمند «اراده» و «تعهد» متقابل برای فهم «دیگری» است.
⚫️ مستلزم به درآوردن جامه‌ی فاخر و وسوسه‌انگیزِ خود-همیشه-همه-چیز-دانی است.
⚫️ نیازمندِ تعلیقِ موقتِ ادراک درباره‌ی منافعِ آشکار و پنهان، روانی و اجتماعی، مستقیم و غیرمستقیم، مادی و غیرمادی، و احتمالی یا قطعی حاصل از نتیجه‌ی گفت و گو است.
⚫️ مستلزم شناسایی و تعلیق پیش‌داوری‌ها درباره طرف مقابل و نظرات‌اش است.
به میزانی که هدف مشترک فوق و لوازم مذکور فراهم باشد، گفت و گوی سالم و ناب رخ می‌دهد، و نتایج معجزه‌آسایی که بر گفت و گو مترتب دانسته‌اند، به میزان باور و تعهد به چنان هدفی و به میزان تحقق شرایط مذکور حاصل می‌شود.
http://telegram.me/nedarazavichannel
