📚 موجهسازی مصرف تظاهری
✏️ «موجهسازی مصرف تظاهری» مقالهای است که در شمارهی اخیر مجله علمی-پژوهشی راهبرد فرهنگ منتشر کردهایم.
مصرف کالا در انواع و اقسام آن، دلالتها و نشانههای متعدد فرهنگی ـ اجتماعی دارد و موضع مصرفی افراد نیز بر همین مبنا، توجیه میشود. هدف مقاله این است که توضیح دهد مصارف تظاهری و خودنمایانه که غالباً با استفاده از کالاهای دارای نام و نشان (برند) با نوشوندگی بالا، همراه است چگونه از سوی مصرفکنندگان توجیه میشود.
برای یافتن پاسخ و پی بردن به معانی نهفتهی #مصرف_تظاهری، با 38 مشارکتکنندهی زن در مشهد که کم یا بیش مصرفشان اینگونه بوده و به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند، در مورد مصرف کالاها و خدمات مدیریت بدن، مصاحبه عمیق بهعمل آمد. نتایج کدگذاری و تحلیل متن مصاحبهها نشان میدهد برای مصرف تظاهری کالاها و خدمات مدیریت بدن، پنج توجیه عمده وجود دارد:
موجهسازی هویتی مصرف که نشان تشخص و معرف موقعیت اجتماعی مصرفکننده تلقی میشود؛ موجهسازی روانشناختی که در آن فرد به نیازهای روانی خود، نوع انسان یا زنان ارجاع میدهد؛ موجهسازی اقتصادی (عقلانی)، انتخابهای مصرفی را پس از مقایسهی ارزش مصرفی، ارزش مبادله یا محاسبه هزینه ـ فایده اقتصادی و اجتماعی، معقول ارزیابی میکند؛ موجهسازی نظارتی (الزامی) که در آن فرد خود را تحت نظارت خواستهها و پیشنهادهای دیگران مهم یا دیگران تعمیمیافته یا آموزههای اخلاقی و مذهبی میبیند؛ و موجهسازی عادتواره که به «مسبوق به سابقه بودن الگوی مصرفی تظاهری یا تمایل به آن در تاریخچهی زندگی فرد» ارجاع دارد.
اگرچه در این مقاله به زنان پرداختهایم، اما مصرف تظاهری به زنان اختصاص ندارد. مشاهده میشود که مردان نیز در سالهای اخیر به طور گستردهای مصرفکنندهی انواع کالاها و خدمات لوکس و پرهزینهی مدیریت بدن شدهاند که میتواند موضوع تحقیق مستقلی باشد. باکاک (۱۳۹۳: ۱۹۹) نیز مصرفگرایی را در زنان محدود نمیبیند، بلکه ملاحظه میکند که در دهه ۱۹۸۰ بازارمصرف روبهرشد دیگری هم در غرب پدید آمد: بازار مردان مصرف کننده. مورت (۱۳۹۳) نیز شرح مفصلی از روی آوردن مردان به مد، مصارف نمادین و تظاهری به ویژه در زمینه مدیریت بدن در دهههای پایانی قرن بیستم ارائه داده است. به علاوه مصرف تظاهری، منحصر به مصارف مدیریت بدن نیست، بلکه طیف وسیعی از کالاها و خدمات به صورت تظاهری مصرف میشود.
✅ مشخصات کتابشناختی اثر:
🔹 موجهسازی مصرف تظاهری؛ مورد مطالعه: مصرف کالاها و خدمات مدیریت بدن در زنان مشهد
🔹 ندا رضویزاده ؛ علی یوسفی؛ حسین بهروان؛ علیاصغر سعیدی
🔹 مجله راهبرد فرهنگ، دوره 10، شماره 38، تابستان 1396، صفحه 41-69
---------------------------------------
🍀 @NedaRazaviChannel
---------------------------------------
#یافته_پژوهشی
▶️ http://www.jsfc.ir/article_50902.html